เป็นไซนัสเสริมจมูกได้ไหม ตอบให้ชัด! เอาใจคนอยากทำจมูก

สวัสดีครับ กลับมาพบกับสารพันความรู้เกี่ยวกับแวดวงศัลยกรรมกับหมอวี Amara Clinic กันอีกเช่นเคยครับ หัวข้อที่หมอจะมาพูดคุยในวันนี้มีความน่าสนใจมากครับ โดยหมอได้คัดคำถามที่มักจะพบได้บ่อยเวลาที่คนไข้เข้ามาปรึกษาเรื่องเสริมจมูก เมื่อหลายสัปดาห์ก่อน มีคนไข้ท่านหนึ่งมาปรึกษาหมอเรื่องการเสริมจมูก แต่ติดตรงที่ว่า ช่วงนี้คนไข้มีโรคประจำตัวที่เกี่ยวข้องโดยตรงบริเวณของจมูกครับ นั่นก็คือ “โรคไซนัสอักเสบ” คำถามแรกที่คนไข้ถามหมอก็คือ “เป็นไซนัสเสริมจมูกได้ไหม” หรือ “เป็นภูมิแพ้เสริมจมูกได้ไหม” วันนี้หมอเลยขอถือโอกาสมาเขียนเล่าในบทความนี้เพื่อเอาไว้เป็นข้อมูลก่อนตัดสินใจเสริมจมูกของใครหลาย ๆ คนนะครับ

“ไซนัส” เป็น ชื่อเรียกของเยื่อบุโพรงอากาศข้างจมูกครับ ซึ่งเป็นโพรงในกระดูกใบหน้าของเรา มีทั้งหมด 4 คู่ คือ คู่ที่อยู่ข้างหัวตา (Ethmoid sinuses) , คู่ที่อยู่ข้างแก้ม (Maxillary sinus), คู่ที่อยู่หน้าผาก (Frontal sinus) และคู่ที่อยู่ใต้สันจมูกหรือกลางศีรษะ (Sphenoid sinus) โดยเจ้าไซนัสทั้ง 4 คู่นี้ทำหน้าที่ช่วยในการเปล่งเสียง รักษาสมดุลของศีรษะ และปรับความดันอากาศในโพรงจมูกครับ 

อาการไซนัสอักเสบ

• มีน้ำมูกและเสมหะลักษณะสีเขียวข้น
• คัดจมูก หายใจไม่ออก หายใจลำบาก จนต้องหายใจทางปาก
• รู้สึกเหมือนในจมูก ลมหายใจเหม็น
• มีอาการไอและเจ็บคอ
• ปวดศีรษะ ปวดบริเวณใบหน้า เช่น ปวดที่โหนกแก้ม, ใต้ตา, ขมับ, กลางศีรษะ หรือท้ายทอย
• บางรายอาจมีการได้ยินลดลง มีเสียงก้องในหู หูอื้อ
• บางรายมีอาการปวดฟันร่วมด้วย โดยเฉพาะฟันบนซี่ด้านใน
• มีอาการแทรกซ้อน เช่น ปวดศีรษะจนอาเจียน หรือ ตาพร่า เห็นภาพซ้อน

การดูแลตัวเองของคนไข้โรคไซนัสอักเสบ

• ดื่มน้ำเยอะ ๆ อย่างน้อยประมาณ 2 ลิตรต่อวัน จะช่วยลดอาการคัดจมูกและลดความดันอากาศในโพรงจมูก
• ดื่มเครื่องดื่มร้อน ๆ เช่น น้ำสมุนไพรที่มีฤทธิ์ร้อน ทำให้ร่างกายอบอุ่น (น้ำขิง, พริกไทย)
• งดดื่มแอลกอฮอล์และงดสูบบุหรี่
• หลีกเลี่ยงอยู่ในที่ที่มีฝุ่นควัน เกสรดอกไม้ ที่ที่อากาศไม่ถ่ายเท
• หลีกเลี่ยงอยู่ในที่ที่ร้อนจัดและเย็นจัด หรือเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิอย่างรวดเร็ว เช่น การเข้า ๆ ออก ๆ ห้องแอร์และนอกบ้านที่แดดร้อนจัด
• ทำความสะอาดบ้านบ่อย ๆ เพื่อกำจัดไรฝุ่น หรือ ขนสัตว์ที่อาจก่อให้เกิดอาการภูมิแพ้และโรคไซนัสอักเสบ

จากการที่หมอสังเกต ปัญหาที่คนไข้มักจะถามหมอบ่อยมาก นั่นก็คือ “เป็นไซนัสเสริมจมูกได้ไหม” “เป็นภูมิแพ้เสริมจมูกได้ไหม” โดยหมอแนะนำคนไข้ที่มีปัญหาเรื่องไซนัสอักเสบและอยากเสริมจมูกว่า หากมีอาการของภูมิแพ้ทางเดินหายใจ หรือเป็นไซนัสอักเสบก่อนเเสริมจมูก หรือในช่วงเวลาที่เราต้องผ่าตัดเสริมจมูก ก็ควรจะเลื่อนวันนัดเสริมจมูกออกไปก่อนครับ

เนื่องจากโรคภูมิแพ้และโรคไซนัสอักเสบทำให้ร่างกายหลั่งสารคัดหลั่ง พวกน้ำมูกและหนองออกมา ถ้าหากมีการผ่าตัดเสริมจมูกในขณะที่คนไข้ยังมีอาการไซนัสอักเสบอยู่อาจยิ่งทำให้เกิดการติดเชื้อบริเวณที่เสริมจมูก รวมไปถึงยังเป็นการซ้ำเติมอาการไซนัสอักเสบที่เป็นอยู่ จนอาจก่อให้เกิดอันตรายได้ครับ หากเป็นโรคภูมิแพ้ จาม มีน้ำมูก แบบไม่เยอะมาก แนะนำให้ทานยาแก้แพ้รักษาอาการภูมิแพ้ แต่หากเป็นกรณีของโรคไซนัสอักเสบแนะนำให้พบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านหู-คอ-จมูก เพื่อทำการรักษาอาการต่าง ๆ ให้ดีขึ้นเสียก่อน จากนั้นค่อยนัดกันเข้ามาคุยปรึกษาเรื่องเสริมจมูก รวมไปถึงทำการนัดวันเสริมจมูกใหม่ได้ครับ

นอกจากการเกิดโรคไซนัสอักเสบก่อนเสริมจมูกแล้ว ยังมีภาวะของเสริมจมูกแล้วเป็นไซนัส เสริมจมูกแล้วเป็นภูมิแพ้ ที่เกิดขึ้นอย่างไม่คาดคิดครับ โดยหมอแนะนำว่า หากมีอาการคัดจมูก น้ำมูกไหล ให้ทานยาแก้แพ้ ลดน้ำมูก รวมไปถึงหากมีไข้ก็สามารถรับประทานยาลดไข้ได้ครับ ส่วนในเรื่องของการสั่งน้ำมูกนั้นสามารถทำได้ แต่ห้ามสั่งน้ำมูกแรง ๆ เด็ดขาดครับ! หากยังมีน้ำมูก หายใจไม่ออก ให้ใช้คอตตอนบัต (ไม่ต้องชุบน้ำ) เช็ดเบา ๆ 

หากยังไม่ถึงเวลานัดตัดไหม และมีอาการคัดจมูก น้ำมูกไหล ให้ทานยาลดน้ำมูกควบคู่ไปกับการดูแลความสะอาดของแผลครับ โดยใช้ไม้พันสำลีชุบน้ำเกลือเช็ดรอบ ๆ แผลผ่าตัดจมูกอย่างเบามือ และหากเกิดอาการผิดปกติให้รีบไปพบแพทย์ครับ 

นอกจากอาการของโรคไซนัสอักเสบแล้ว ยังมีอาการอื่น ๆ ที่ถ้าหากเราเป็นอยู่ก็ควรเลื่อนวันเสริมจมูกไปก่อนครับ เนื่องจากมีผลให้เกิดอาการแทรกซ้อนซึ่งอาจเป็นอันตรายได้ครับ ดังนั้น ก่อนเสริมจมูก หากคนไข้พบว่ามีอาการเหล่านี้อยู่ ควรแจ้งแพทย์ให้ทราบก่อนการผ่าตัดเสริมจมูกครับ เพื่อแพทย์จะได้ประเมินอาการว่าสามารถเสริมจมูกได้ได้หรือไม่ หรือว่าควรจะต้องเลื่อนนัดวันเสริมจมูกออกไปก่อน

ภาวะบางอย่างที่มีผลต่อการผ่าตัด

อีกหนึ่งปัจจัยที่หมอแนะนำให้คนไข้ที่จะเสริมจมูกแจ้งให้แพทย์ทราบทุกครั้งนั่นก็คือ โรคประจำตัว หรือ ภาวะผิดปกติในร่างกายต่าง ๆ เพราะโรคบางชนิดจะมีผลต่อการผ่าตัดเสริมจมูกนั่นเองครับ อาทิ ภาวะเลือดออกผิดปกติ, มีภาวะติดเชื้อต่าง ๆ, โรคหัวใจ, โรคไต, โรคเบาหวาน, โรคตับ  ฯลฯ หากคนไข้มีโรคประจำตัวหรือภาวะผิดปกติ รวมไปถึงกำลังรับประทานยา, อาหารเสริม หรือสมุนไพรอยู่ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนทำการผ่าตัดเสริมจมูก

ก่อนเเสริมจมูก หมอแนะนำเสมอว่าคนไข้ควรมีการเตรียมตัวให้พร้อม ตรวจเช็คดูก่อนว่าช่วงเวลานี้เรามีอาการผิดปกติอย่างไร หากพบว่ามีอาการผิดปกติ เช่น มีไข้ เป็นหวัด เป็นไซนัสอักเสบ เป็นภูมิแพ้ และภาวะผิดปกติอืน ๆ ควรแจ้งแพทย์ให้ทราบก่อนครับ รวมไปถึงปฎิบัติตัวก่อนเสริมจมูก ดังนี้ครับ

• แจ้งแพทย์ หากมีโรคประจำตัว รวมไปถึงยา, อาหารเสริม และวิตามินที่กำลังรับประทานอยู่
• หากมีประวัติการแพ้ยา แพ้อาหาร ให้แจ้งแพทย์ให้ทราบก่อนทุกครั้ง
• นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ 
• งดรับประทานยา วิตามิน และอาหารเสริมที่มีผลต่อการแข็งตัวของเลือด เช่น แอสไพริน, ไอบูโพรเฟน, วิตามินอี, น้ำมันปลา, โสม ฯลฯ ก่อนผ่าตัดเสริมจมูกประมาณ 2 สัปดาห์
• งดดื่มแอลกอฮอล์และงดสูบบุหรี่ก่อนเสริมจมูก 2 สัปดาห์
• ในกรณีที่เสริมจมูกโอเพ่นที่ต้องใช้วิธีการวางยาสลบ ให้งดน้ำและอาหารก่อนเสริมจมูกอย่างน้อย 8-10 ชั่วโมง
• งดแต่งหน้า งดใส่คอนแทคเลนส์ ในวันเสริมจมูก
• ควรใส่เสื้อผ้าที่ถอด-สวมง่าย แนะนำให้ใส่เสื้อผ่าหน้า มีกระดุมด้านหน้า งดใส่เสื้อที่ต้องสวมผ่านศีรษะ

หลังจากศึกษาหาข้อมูลก่อนเสริมจมูกแล้ว หมอเชื่อว่าหลายคนมีปัญหาคิดไม่ตกตามมาจนทำให้ปวดหัว นั่นก็คือ ควรเลือกเสริมจมูกที่ไหนดี ไม่แปลกครับ ถ้าหลายคนใช้เวลาเลือกกันนาน ๆ ยาว ๆ บางคนหาข้อมูลกันเป็นปี! ดูรีวิวกันเป็นล้านรอบ! นอกจากนี้หมอยัง 7 มาตรฐาน สำหรับใช้เป็นเกณฑ์ในการเลือกคลินิกเสริมจมูกสำหรับทั้งเสริมใหม่และเคสแก้จมูกครับ