ตอบคำถาม! ทำไมต้องงดอาหารก่อนผ่าตัด?

การงดน้ำและงดอาหารก่อนผ่าตัด เป็นหนึ่งในการเตรียมตัวก่อนผ่าตัดที่คนไข้จะได้รับแจ้งเสมอเลยนะครับ ไม่ว่าจะเป็นการเสริมหน้าอก ดูดไขมัน หรือศัลยกรรมอื่น ๆ และเกิดคำถามตามมาว่าทำไมต้องงดน้ำงดอาหารก่อนผ่าตัด? มันช่วยอะไรได้บ้าง? ถ้าเราเผลอตัวไปกินในช่วงเวลาที่ต้องงดล่ะ จะอันตรายไหม? คนไข้บางคนก็ดื้อนะครับ ไม่ยอมทำตามที่หมอแนะนำ มีการกินกาแฟตอนเช้าก่อนผ่าตัด อันนี้อันตรายสุด ๆ เพราะถ้าไม่มีการแจ้งหมอก่อน จะทำให้การผ่าตัดเสี่ยงมากขึ้น และอาจอันตรายถึงแก่ชีวิตได้เลยครับ เพื่อให้คนไข้ทุกคนรู้ถึงอันตรายจากตรงนี้ วันนี้หมอเลยอยากอธิบายเกี่ยวกับเรื่องนี้ให้อ่านกันครับ – หมอวี ศัลยแพทย์ตกแต่งประจำ Amara Clinic

การดูดไขมัน การเติมไขมัน หรือการเสริมจมูกแบบ Close สามารถทำได้ทั้งการผ่าตัดแบบยาชา และวางยาสลบ แต่การผ่าตัดที่ใหญ่ขึ้นมาอีกระดับ เช่น การเสริมหน้าอก, ยกกระชับหน้าอก, ตัดหนังหน้าท้อง, เสริมจมูกแบบ Open หรือการผ่าตัดหน้าอกชาย จะต้องมีการวางยาสลบ หรือดมยาสลบเท่านั้นครับ

ส่วนใหญ่เคสที่จะต้องงดน้ำงดอาหารก่อนผ่าตัด แบบเคร่งครัดมาก ๆ และหมอให้ความสำคัญที่สุด คือเคสที่ผ่าตัดโดยการดมยาสลบ หรือวางยาสลบครับ เพราะอย่างที่เราทราบกันดีว่าการใช้ยาสลบ จะทำให้ตัวคนไข้ไม่มีสติ ไม่รู้สึกตัว แต่น้อยคนมากที่จะรู้ว่าการวางยาสลบ จะทำให้ระบบป้องกันการสำลักในร่างกายหยุดทำงาน, หลอดลมเปิดค้างไว้ และกล้ามเนื้อที่หลอดอาหารหย่อนตัว เมื่อเรามีน้ำหรืออาหารค้างอยู่ในกระเพาะ อาหารอาจจะถูกตีขึ้นมา แล้วเกิดการสำลักขึ้น จากนั้นก็จะส่งผลทำให้ไปอุดกั้นทางเดินหายใจ, น้ำลงปอด, ปอดอักเสบ, ปอดติดเชื้อ หรือถึงขั้นเสียชีวิตได้นั่นเองครับ

ในบางครั้ง ขณะที่เราใช้ชีวิตประจำวัน มีสติครบถ้วน เรายังเกิดอาการสำลักน้ำหรืออาหารได้เลยครับ ดังนั้น การที่จะป้องกันความเสี่ยงที่จะเกิดความอันตรายเหล่านี้ คือการงดน้ำและงดอาหารก่อนผ่าตัด ตามที่แพทย์ได้แจ้งไว้ครับ ทั้งนี้ จะมีความเสี่ยงอันตรายขณะผ่าตัดมากยิ่งขึ้น หากไม่ได้วางยาสลบ โดยวิสัญญีแพทย์วิชาชีพ, เจ้าหน้าที่ในห้องผ่าตัดไม่มีความรู้ เรื่องการช่วยชีวิต, ไม่มีเครื่องมือช่วยชีวิตฉุกเฉิน หรือไม่ได้ใช้เครื่องมือที่ได้มาตรฐาน เป็นต้นครับ

ใครที่อยากรู้จักความสำคัญของวิสัญญีแพทย์ ในห้องผ่าตัดให้มากขึ้น ต้องมาฟังคลิปนี้เลยครับ ซึ่งคุณหมอวิสัญญีแพทย์วิชาชีพ ได้มาอธิบายถึงความเสี่ยงของการใช้ยาสลบ, ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้, ความแตกต่างของการดมยาสลบ และฉีดยาสลบ, คลายข้อข้องใจว่าหากดมยาสลบไปแล้ว คนไข้จะมีปัญหาเรื่องทางเดินหายใจหรือไม่? และเรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการใช้ยาสลบครับ

โดยรวมแล้ว หากมีการวางยาสลบหมอจะห้ามไม่ให้กินอะไรเลย ตลอด 8 ชั่วโมงก่อนการผ่าตัดครับ ไม่ว่าจะเป็น น้ำ, ชา, กาแฟ, นม, มาม่า, ก๋วยเตี๋ยว อาหารทุกชนิด หรือเครื่องดื่มทุกชนิด เช่น หากมีนัดผ่าตัดพรุ่งนี้ตอน 10.00 น. ในวันนี้เราสามารถกินอาหารและน้ำได้ถึงตี 1 เท่านั้น ห้ามกินทุกอย่างในช่วง ตี 1 – 10 โมงเช้าครับ ส่วนเคสที่เป็นการผ่าตัดแบบใช้ยาชา (ดูดไขมัน เติมไขมัน) อาจจะไม่จำเป็นต้องงดอาหารก่อนผ่าตัดนานถึง 8 ชั่วโมงครับ แพทย์จะแนะนำให้งดตามรายละเอียดของการผ่าตัดเป็นเคส ๆ ไปครับ

สำหรับใครที่เผลอไปกินน้ำเปล่า ชา กาแฟ หรืออะไรก็ตามที่ต้องลงไปยังกระเพาะ ไม่ได้งดอาหารก่อนผ่าตัดตามที่แนะนำ ให้สารภาพกับหมอตรง ๆ นะครับ หรือแจ้งวิสัญญีแพทย์ก็ได้ครับ เพื่อให้หมอได้มีการวางแผนการผ่าตัดใหม่ และเพื่อความปลอดภัยของคนไข้ครับ ทั้งนี้ สิ่งที่จะเกิดขึ้นเมื่อคนไข้ไม่ยอมงดน้ำ งดอาหารก่อนผ่าตัดในช่วง 8 ชั่วโมงนั้น คือ การเลื่อนเวลาในการผ่าตัดออกไป (พิจารณาจากช่วงเวลาที่คนไข้กินครั้งล่าสุด), กระทบคิวการผ่าตัดของเคสอื่น ๆ หรือถ้าต้องเลื่อนวันผ่าตัด อาจจะต้องมีการเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม เนื่องจากทางคลินิกได้เตรียมความพร้อมของอุปกรณ์ เครื่องมือ และยาในห้องผ่าตัดไปแล้ว (ขึ้นอยู่กับแต่ละคลินิก)

สำคัญมาก! อันตรายถึงแก่ชีวิต

หากคนไข้เผลอกินอาหาร น้ำ หรือสูบบุหรี่ในช่วงเวลาที่แพทย์ได้แจ้งไว้ ให้คนไข้เล่าความจริงกับแพทย์ทุกครั้งก่อนผ่าตัด เพราะถ้าหากคนไข้ไม่แจ้ง และแพทย์ไม่รู้ ก็จะไม่สามารถป้องกันความเสี่ยงที่อาจจะเกิดขึ้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ กรณีที่รุนแรงมากที่สุด คือการที่คนไข้ถึงแก่ชีวิต เพราะไม่ปฎิบัติตามคำแนะนำ และเล่าความจริงให้แพทย์ทราบครับ

แนะนำวิธีการเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดแบบทั่วไป นอกจากเรื่องของการงดน้ำและงดอาหารก่อนผ่าตัดครับ ซึ่งคำแนะนำเหล่านี้ ก็มีความสำคัญเช่นเดียวกันนะครับ เพราะมันส่งผลกับอาการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นหลังผ่าตัดได้ เช่น อาการคลื่นไส้, เวียนศีรษะ, อาการบวม, ระยะเวลาในการฟื้นตัว, ระยะเวลาที่แผลจะหายดี และที่สำคัญมาก ๆ คือช่วยให้วิสัญญีแพทย์ สังเกตอาการของคนไข้ในระหว่างผ่าตัดได้ด้วยครับ (การสังเกตใบหน้า หรือการสังเกตปลายนิ้วมือ เป็นต้น)

• แจ้งประวัติการรักษา การแพ้ยา รวมไปถึงโรคประจำตัว ให้แพทย์ทราบก่อนผ่าตัด เพื่อให้แพทย์ผ่าตัด และวิสัญญีแพทย์ มีการวางแผนในการผ่าตัด วางแผนการใช้ยา และแนะนำการเตรียมตัวก่อนผ่าตัดที่เหมาะสมในแต่ละเคสให้
• งดยา วิตามิน และอาหารเสริมที่มีผลต่อการแข็งตัวของเลือด เช่น วิตามินอี, โสม, ยาแอสไพริน, น้ำมันปลา, เมลาโทนิน, เอไคเนเซีย, ยาที่มีสารสกัดของกระเทียม หรือแปะก๊วย เป็นต้น (ในบางเคสอาจจะทำให้เลือดออกมากกว่าปกติ, เลือดคั่งได้ง่าย รวมไปแผลหายช้ากว่าปกติได้) 
• กะเวลาให้ดี และนอนพักผ่อนให้เพียงพอ อย่างน้อย 8 ชั่วโมง เพราะการพักผ่อนอย่างเพียพอจะช่วยลดความเครียด ความกังวล อาการปวดหัว ใจสั่น และความดันได้ครับ
• ทำความสะอาดร่างกายให้เรียบร้อย เนื่องจากหลังการผ่าตัดบางชนิดจะต้องงดการอาบน้ำไปก่อนในช่วงแรก นอกจากนี้ คนไข้จะต้องล้างสีเล็บมือออก และตัดเล็บให้สั้น อย่างน้อย 1 นิ้ว เพื่อให้วิสัญญีแพทย์ ได้สังเกตระดับของออกซิเจนทางปลายนิ้ว
• ไม่แต่งหน้า ไม่ทาปาก ไม่ทาครีมทุกชนิด ก่อนการผ่าตัด เพราะในระหว่างที่ผ่าตัดวิสัญญีแพทย์จะมีการสังเกตความเปลี่ยนแปลงของร่างกาย ผ่านทางปากและใบหน้าของคนไข้ด้วย นอกจากนี้ การแต่งหน้ายังทำให้การติดตั้งอุปกรณ์สำหรับดมยาสลบ เป็นไปอย่างยากลำบากอีกด้วย
• ไม่สวมเครื่องประดับทุกชนิด ในกรณีนี้รวมถึงคอนแทคเลนส์ แว่นตา และฟันปลอมด้วยนะครับ เพราะเครื่องประดับบางชนิดมีผลต่อเครื่องมือในห้องผ่าตัด ส่วนคอนแทคเลนส์ไม่ควรใส่ เพราะหากเกิดเหตุฉุกเฉิน แพทย์จะได้มีการเช็คม่านตาอย่างรวดเร็ว และการถอดฟันปลอม จะช่วยป้องกันไม่ให้ฟันปลอมไปอุดกั้นทางเดินหายใจ หากเกิดอาการสำลักขึ้นมา (หลัก ๆ คือเพื่อความปลอดภัยครับ)
• แต่งกายให้เหมาะสมกับการผ่าตัดครับ หมอจะแนะนำให้คนไข้สวมเสื้อผ้าสีเข้ม ๆ มา เพราะหลังการผ่าตัดอาจจะมีน้ำจากการดูดไขมันไหลออกมา หรือพวกเลือดไหลออกมาได้ครับ ส่วนเหตุผลที่ให้คนไข้สวมเสื้อแบบกระดุม หรือชุดที่สวมใส่-ถอดออกได้ง่าย เพราะหลังการผ่าตัดร่างกายของเราจะมีความเจ็บระบม หากสวมเสื้อผ้าที่ใส่ยาก อาจทำให้เกิดความลำบากมากขึ้นได้ครับ

Amara Clinic (เอมาร่าคลินิก) เป็นศูนย์การปรับรูปร่างเฉพาะทาง (ดูดไขมัน เติมไขมัน เสริมหน้าอก เสริมจมูก ผ่าตัดหนังหน้าท้อง ผ่าตัดยกกระชับ ผ่าตัดหน้าอก เสริมคาง เสริมหน้าผาก เสริมตาสองชั้น และอื่น ๆ ) มีทั้งศัลยแพทย์ตกแต่งเฉพาะทาง และอาจารย์สอนดูดไขมัน-เติมไขมัน ประจำประเทศไทย ถ้ากำลังมองหาว่าจะศัลยกรรมที่ไหนดี (ไม่ว่าจะเป็น เสริมหน้าอกที่ไหนดี? หรือดูดไขมันที่ไหนดี? หรือศัลยกรรมอื่น ๆ) ก็ต้องเลือกคลินิกที่มีความเชี่ยวชาญอย่างเอมาร่าคลินิกเลยครับ

เราให้ความสำคัญกับความปลอดภัยเป็นสำคัญ นอกจากนี้ ยังเน้นการปรับรูปร่างให้สวยสมส่วน เหมาะกับคนไข้แต่ละเคสมากที่สุดอีกด้วย แน่นอนว่าเรามีวิสัญญีแพทย์วิชาชีพ สำหรับให้ยาสลบอย่างปลอดภัยทั้ง คอยดูแลตั้งแต่ก่อนการผ่าตัด ตลอดการผ่าตัด และไปจนกว่าคนไข้จะฟื้นขึ้นมาอย่างปลอดภัย 

เราเป็น Body-jet Trainging Center (สอนการดูดไขมันและเติมไขมันด้วยเครื่องดูดไขมันพลังน้ำประจำประเทศไทย) และเป็นคลินิกที่ดูดไขมันด้วยเครื่อง body-jet มากที่สุดในประเทศไทย ด้วยการได้รับรางวัล The Most Body-jet Users ที่ได้รับจากทาง Technical Biomed นอกจากนี้ เรายังมีความชำนาญด้านการปรับรูปร่างกระชับสัดส่วนโดยตรง ซึ่งเราเป็นคลินิกที่มีจำนวนเคส J Plasma เยอะที่สุดในเอเชีย ด้วยการได้รับรางวัล No. 1 in Asia of Procedures Done in 2020-2021

เลือกชมรีวิวหลังผ่าตัดที่สนใจ ได้ที่นี่